Εργαστήριο Φιλοσοφίας: Κείμενα και ερμηνείες

Ίδρυση: 2016 (ΦΕΚ Β’ 1794/17.6.2016) 

Αντικείμενο: Η μελέτη των κειμένων της φιλοσοφικής και ευρύτερα της θεωρητικής παράδοσης σε όλη της την έκταση, και σε συνδυασμό με τις πολλαπλές ερμηνείες αυτής της παράδοσης.

Διευθυντής:

Λοιπά μέλη:

Συνεργαζόμενοι Καθηγητές:

Μεταδιδακτορικοί συνεργάτες:

  • Δήμητρα Γιανναρά
  • Κωνσταντίνος Λαπαρίδης
  • Βασίλης Νίκας

Έδρα/στέγαση: Νέο Κτήριο Φιλοσοφικής Σχολής, γραφείο 421ε

Ταχ. διεύθυνση: «Εργαστήριο Φιλοσοφίας: Κείμενα και ερμηνείες» – ΑΠΘ, Τομέας Φιλοσοφίας – 54124 Θεσσαλονίκη

Τηλέφωνο: 2310.99.7374

Email: Φιλήμων Παιονίδης, peonidis@edlit.auth.gr 

Περιγραφή:

Ο ερευνητικός άξονας γύρω από τον οποίο συγκροτείται η λειτουργία του Εργαστηρίου είναι η πεποίθηση ότι τα κείμενα της παράδοσης δεν αποτελούν συμπαγείς και απαράλλακτες νοηματικές σταθερές, αλλά νοηματοδούνται μέσα από τον συνεχή ερμηνευτικό διάλογο μαζί τους και εμπλουτίζονται από την πληθώρα των τρόπων με τα οποία προσλαμβάνονται ιστορικά. Η πρόσληψη του σώματος της φιλοσοφικής παράδοσης αποτελεί διαρκή πηγή νοηματοδότησής του – και μάλιστα τη μόνη δυνατότητα διατήρησης αυτού του σώματος ως ζωντανού σημείου αναφοράς. Το Εργαστήριο φιλοδοξεί να αποτελέσει έναν κόμβο, ένα σημείο τομής και πεδίο συνάντησης πολλαπλών και ποικίλων μεθοδολογικών προσεγγίσεων που θα συμμερίζονται την πεποίθηση ότι τα κείμενα της φιλοσοφικής παράδοσης διατηρούν τη σημασία τους μόνο στον βαθμό που εξακολουθούν να αποτελούν αντικείμενα μιας διαρκούς επερώτησης.
Με τη συγκρότηση του Εργαστηρίου επιχειρείται μια οργανωμένη συνάντηση και σύγκλιση επιστημόνων που όχι απλώς υπηρετούν σε διαφορετικά Τμήματα του ΑΠΘ ή θεραπεύουν διαφορετικά αντικείμενα, αλλά και εκπροσωπούν διαφορετικές παραδόσεις ή προσεγγίζουν τη φιλοσοφική παράδοση με διαφορετικές αποβλέψεις.
Μία σημαντική κοινή συνισταμένη όλων των εμπλεκομένων στην προετοιμασία του Εργαστηρίου είναι η πεποίθηση ότι η απόπειρα συνάντησης με τη φιλοσοφική παράδοση δεν περιορίζεται στη θεωρητική ανασυγκρότησή της, αλλά περιλαμβάνει ως αναπόσπαστο μέρος της και τη μετάφραση σημαντικών κειμένων αυτής της παράδοσης στη νέα ελληνική. Προσεγγίζουμε το μεταφραστικό έργο ως απαραίτητη προϋπόθεση ενός ουσιαστικού διαλόγου με τη φιλοσοφική παράδοση, αλλά και ως συμβολή στη δημιουργία μιας ελληνικής επιστημονικής κοινότητας που δεν θα λειτουργεί απομονωμένα, αλλά ως αναπόσπαστο τμήμα της διεθνούς επιστημονικής κοινότητας.

Ηλεκτρονικό περιοδικό:

Το ηλεκτρονικό περιοδικό Κριτικά ιδρύθηκε το 2009 και είναι ανοιχτής πρόσβασης. Δημοσιεύει, μετά από ανώνυμη κρίση, πρωτότυπες βιβλιοκρισίες ακαδημαϊκού χαρακτήρα, έκτασης 1.500-2.500 λέξεων, αποβλέποντας στην επιστημονικά έγκυρη και έγκαιρη αποτίμηση της αξίας πρόσφατων ελληνικών ή ξενόγλωσσων εκδόσεων από τον χώρο της φιλοσοφίας, καθώς και από συγγενείς κλάδους (εφόσον τα συγκεκριμένα βιβλία παρουσιάζουν φιλοσοφικό ενδιαφέρον). Το περιοδικό είναι ετήσιο, αλλά οι αναρτήσεις των βιβλιοκριτικών σε αυτό γίνονται καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους. Τα Κριτικά είναι ένα βήμα επιστημονικού διαλόγου και φιλοσοφικής κριτικής ανοικτό τόσο σε αναγνωρισμένους ερευνητές όσο και σε υποψήφιους διδάκτορες.

Ερευνητικά προγράμματα:

  • Δράσεις του Α.Π.Θ. για την προώθηση της μελέτης της αρχαίας ελληνικής και της αρχαίας κινεζικής φιλοσοφίας – με χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ.
    Επιστημονικός Υπεύθυνος: Παντελής Γκολίτσης.
  • Η επιστρεπτική κίνηση του Νου προς το Εν και η ενότητα της πολλαπλότητας των ιδεατών μορφών της νόησης στον Πλωτίνο – με χρηματοδότηση του Προγράμματος Ανάπτυξη Ανθρωπίνου Δυναμικού, Εκπαίδευση και Διά Βίου Μάθηση (ΕΣΠΑ 2014-2020), 2019-21.
    Επιστημονικός Υπεύθυνος: Γιώργος Ζωγραφίδης / Μεταδιδακτορικός υπότροφος: Δρ Κωνσταντίνος Λαπαρίδης.
  • Η ηθική υπόσταση του παιδιού στον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη: από το ‘ζην’ στο ‘ευ ζην’ – με χρηματοδότηση της Δράσης Υποστήριξη ερευνητών με έμφαση στους νέους ερευνητές (ΕΔΒΜ34), 2018-19.
    Επιστημονικός Υπεύθυνος: Παναγιώτης Θανασάς / Συνεργαζόμενοι Ερευνητές: Δρ Δέσποινα-Ελένη Κωνσταντινίδη, Δρ Δήμητρα Μπαλλά, Υπ. Δρ. Ιωάννης Αλυσανδράτος

Δραστηριότητες και εκδηλώσεις:

  • 8.3.2023, Εκδήλωση:
    Η ηθική συμβουλευτική του Ναυάρχου McRaven. Εισηγητές: Δ. Γ. Γιαννόγλου & Δημήτριος Λουκάς.
  • 2.3.2023, Διάλεξη:
    Γιώργος Στείρης (Ε.Κ.Π.Α.), «Το ειδολογικό εύρος και η ιστορική εξέλιξη της κινεζικής φιλοσοφίας»
  • 18.1.2023, Διάλεξη:
    Παντελής Γκολίτσης (Α.Π.Θ.), «Οι σειρές του McTaggart και η αρχαία φιλοσοφία για τον χρόνο»
  • 24.10.2022, Διάλεξη:
    Λεωνίδας Τσιλιπάκος (University of Bristol), «Wittgenstein, Collingwood, Winch»
  • 26.1.2022, Διάλεξη:
    Φιλήμων Παιονίδης (Α.Π.Θ.), «Πόσο δημοκρατικός ήταν ο Αγώνας της Ανεξαρτησίας;»
  • 19.1.2022, Διάλεξη:
    Νικόλαος Βρούσαλης (Πανεπιστήμιο του Rotterdam), «Η ενότητα της ελευθερίας και της ισότητας στην πολιτική φιλοσοφία του Kant»
  • 8.12.2021, Διάλεξη:
    Μίλτος Πεχλιβανίδης (Α.Π.Θ.), «Συνήθεια, πεποίθηση, δράση, ἕξις: Η συνάντηση Peirce και Αριστοτέλη»
  • 4.10.2021, Διάλεξη:
    Θεοδόσης Συκάς (Α.Π.Θ.), «Εκπαίδευση και ηθική ανάπτυξη: Παρουσίαση και αξιολόγηση μιας συνολικής εκπαιδευτικής πρότασης»
  • 28.2.2020, Διάλεξη:
    Βασίλειος Σύρος (Finnish Centre of Political Thought and Conceptual Change), «Κρατικοί “λόγοι” και συμφέροντα στην προνεωτερική πολιτική σκέψη»
  • 27.3.2019, Διάλεξη:
    Christoph Horn (Πανεπιστήμιο της Βόννης), «Non-Being in Ancient Philosophy: Parmenides, Plato, Plotinus, Proclus»
  • 4-5.3.2019, Σεμινάριο:
    Πασχάλης Κιτρομηλίδης (Ε.Κ.Π.Α./Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών),
    «Πολιτικός ουμανισμός και οι καταβολές της νεότερης πολιτικής σκέψης: Leonardo Bruni» (4/3)
    «Πολιτικός ουμανισμός, ριζοσπαστισμός και Διαφωτισμός» (5/3)
  • 1.6.2018, Διάλεξη:
    Stephen Menn (McGill University), «Plotinus on the Structure of the Intelligible World»
  • 30.5.2018, Διάλεξη:
    Γ. Σουλδάτος (University of Detroit Mercy), «Το θεώρημα του Gödel για μη μαθηματικούς»
  • 18.5.2018, Ημερίδα:
    Ημερίδα του ερευνητικού προγράμματος Η ηθική υπόσταση του παιδιού στον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη: από το ‘ζην’ στο ‘ευ ζην’
  • 9.5.2018, Διάλεξη:
    Νίκος Χαραλαμπόπουλος (Πανεπιστήμιο Πατρών), «Μ’ έχεις κάνη Θεό: αγάλματα και λοιπά πλατωνικά τεχνουργήματα»
  • 28-29.3.2018: Εργαστήριο:
    Postgraduate student and PhD candidate workshop
  • 28.3.2018, Διάλεξη:
    Denis Walter (Βόννη), «Cicero’s use of the Stoic Concept of Cosmopolitanism»
  • 21.3.2018, Διάλεξη:
    Δημήτρης Πορτίδης (Πανεπιστήμιο Κύπρου), «Η έννοια της κριτικής σκέψης μέσα από το πρίσμα του εμπειρισμού»
  • 25-26.5.2017, Συμπόσιο:
    Πλάτωνος Φαίδων
  • 26.4.2017, Ημερίδα:
    Ο Άρης Αλεξάνδρου “εδώ και τώρα”
  • 26.4.2017, Διάλεξη:
    Μιχάλης Μπαρτσίδης (Ε.Α.Π.), «Φαντασία και εσωτερικό όριο στη φιλοσοφία του υποκειμένου»
  • 29.3.2017, Διάλεξη:
    Christoph Horn (Βόννη), «Which Constitution represents Aristotle’s Ideal City?»
  • 21.12.2016, Διάλεξη:
    Πάνος Δήμας (Όσλο), «ψευδεῖς ἡδονές: Φίληβος 32d-42e»
  • 7-9.10.2016, Ελληνο-τουρκικό φιλοσοφικό συνέδριο (Humboldt-Kolleg):
    Το πέταγμα της γλαύκας. Μορφές πρόσληψης της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας στη Γερμανία
  • 12.5.2016, Σεμινάριο:
    Η νεοελληνική γλώσσα ως ποιητικό υλικό. Εισηγητές: Σωτηρία Καλασαρίδου (Δρ Διδακτικής της λογοτεχνίας) και Δημήτρης Κόκορης (Α.Π.Θ.).
  • 11.5.2016, Διάλεξη:
    Νίκος Αυγελής (Ομότ. Καθηγητής Α.Π.Θ.), «Φιλοσοφία και Λογοτεχνία: Η ερμηνευτική των λογοτεχνικών κειμένων»

Συνημμένα Αρχεία:
ΦΕΚ ίδρυσης: Εσωτερικός Κανονισμός (.pdf)